Wikipedia:Lab/Brewster/Combowortu

periodiki sistema fu den elementi

Periodiki Sistemi fu den Elementi

1

18

1

1 H

2

13

14

15

16

17

2 He

2

3 Li

4 Be

5 B

6 C

7 N

8 O

9 F

10 Ne

3

11 Na

12 Mg

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13 Al

14 Si

15 P

16 S

17 Cl

18 Ar

4

19 K

20 Ca

21 Sc

22 Ti

23 V

24 Cr

25 Mn

26 Fe

27 Co

28 Ni

29 Cu

30 Zn

31 Ga

32 Ge

33 As

34 Se

35 Br

36 Kr

5

37 Rb

38 Sr

39 Y

40 Zr

41 Nb

42 Mo

(43) Tc

44 Ru

45 Rh

46 Pd

47 Ag

48 Cd

49 In

50 Sn

51 Sb

52 Te

53 I

54 Xe

6

55 Cs

56 Ba

57-71 Lan

72 Hf

73 Ta

74 W

75 Re

76 Os

77 Ir

78 Pt

79 Au

80 Hg

81 Tl

82 Pb

83 Bi

84 Po

85 At

86 Rn

7

87 Fr

88 Ra

89-103 Act

(104) Rf

(105) Db

(106) Sg

(107) Bh

(108) Hs

(109) Mt

(110) Ds

(111) Rg

(112) Uub

(113) Uut

(114) Uuq

(115) Uup

(116) Uuh

(117) Uus

(118) Uuo

Lantanidi

57 La

58 Ce

59 Pr

60 Nd

(61) Pm

62 Sm

63 Eu

64 Gd

65 Tb

66 Dy

67 Ho

68 Er

69 Tm

70 Yb

71 Lu

Aktinidi

89 Ac

90 Th

91 Pa

92 U

(93) Np

(94) Pu

(95) Am

(96) Cm

(97) Bk

(98) Cf

(99) Es

(100) Fm

(101) Md

(102) No

(103) Lr

Kemisi rey fu a Periodiki Sistemi

Alkalimetali	Aldoti-alkalimetali	Abragometali	Fruwondrugurumetali	Metaloidi
No-metali	Halogenimi	Edeligassi	Lantanidi	Aktinidi

teri ini sranan tongo

Wan

2 tu

3 dri

4 fo

5 feyfi

6 siksi

7 seybi

8 ayti

9 neygi

10 tin

11 erfu

12 twarfu

13 tinadri

14 tinafo, etc.

20 tutenti

21 tutenti na wan, tutenti nanga wan

22 tutenti na tu, tutenti nanga tu, etc

30 dritenti

40 fotenti

50 feyfitenti

60 siksitenti

70 seybitenti

80 aytitenti

90 neygitenti

100 wan ondro, wan hondro

153 wan ondro feyfitenti na dri

200 tu ondro

1000 wan dusun, etc

1500 wan dusun feyfi ondro; tinafeyfi ondro

1997 wan dusun neygi ondro neygitenti na seybi óf: tinaneygi ondro neygitenti na seybi

1000000 wan milyun

Tratongo odo

Mitakiduh
Sannataigiabidu.
Sannataiginapsa.
Ababawnadon.
Nyunfeksmekimitaigi.
Migadokonimi.
Gadomabradonmi.
FuAtèZ.
Tanfuyapi.
Miaiapra.
Fuwanaprawanei.
Kèkapranangapér.
Fosmifigi.
Ondrofenitori.
Buruferstankoni.
Lafuswitiswa.
Bowwanbonopo.
Natnatiborsusranga.
XINX.
Fangabonyo.
Sukutapuabonyosote.
Naiwankba.
Nangalilaaigrasi.
Bakribakswitbrede.
Musabibrede.
Anenyanbrede.
Abrokifara.
Aneabiafusensi.
Fayatétapubonyo
Sumatakiamustaki
Daanhorimanmuswini
Yumatentelente
Yubongrobita
Moesje
Aswitinotodo
Minatratabaka
Syensyentapikoto
Atorikba
Aesoigimibrudu
Hainserbitkanser
Mudrubrudu
Yumatyetyepèr
Yumaskuailabon
Ibarilekgriyo.

Owru sranantongo takimofo

1. Tiri watrani abi faragron funu
2. Mek a puspusi nyang ye nomo mek a didibri nyang a puspusi
3. Mek i fadon sondro hari watra.
4. Mek i gwe sondro draikonbaka
5. Bosi mi bakasei
6. Mek i abi grasi futu, mek den brokobatra
7. Drape a no wan se so bigi noso a di wan sipe fu seiri
8. Te watra kuku a law fu kiri a faya.
9. Lerisabifasi taki, wisifasi arki.
10. Ontigon no e kiri sma, ma libisma e du.
11. Basi dagu no beti.
12. A neti frede fu a dei, a dei frede fu a neti.
13. Dei nanga neti noiti toku sori fesi sèmyuru.
14. If a tigri tapu en ai, a no sribi ete.
15. tigrikong owru ma a no de lasi en pinie
16. Wan hipsi faya waka na baka fu a smara brantifaya.
17. Ete wan a leisi mi firi a bronflaka fu a owru faya.
18. Mo bin kon mo kon si nanga mo tan bun!
19. Taiyesi a ne don
20. Na piki fu na du
21. Tantiri a ne don
22. San de ne maswa ne e pori
23. Bergi nanga bergi no i miti, ma libisma nanga libisma e miti
24. Potie a no syen
25. Arwakka taki a kaba, Kribisie takkie a de ete.
26. Te botro ne de, drei brede e nyan.
27. Retie e waka nanga eigi krakti, ley abi yepi fanowdu.
28. Te wierie fadong na watra, a no frede ai porie.
29. Tranga ne e tya kauw na pen.
30. Ontiman taki fa na dia e lon, na so yu mu sutu en
31. Yu sabi fa yu finga langa, nomo yu ne sabi fa yu libi langa
32. Te yu nyan dukun, yu mus dringi watra
33. Winsi fa kaw bun ne tai en na wan ptatata
34. Safri wiwiri, e dresie ati soro.
35. A buku ma a no porie
36. Wan tron krabu e law ini wan yari
37. Lasi ede krabu miti na drei gron
38. Godo broko, siri panya
39. Onsima kan tu meri fu chanjan
40. Te blakaman bere furu, ai ka bakra maksing
41. Mo e nai leki wan hagu ma hagu neh nai leki mi
42. fini teetee eh tai bigi pondo/boto
43. Te yeh prei streikoti, i frigi kan wadya
44. Ae soigi mi brudu
45. Switi tori e broko yonkman kindi.
46. Fisi psa maswa , ma a no psa dede!
47. M'ma dede, odi kaba.
48. Ne mek mi nak i mek a postu gi futu
49. Ne teki mi woron bro froiti, hadyakasa
50. Mo srefi abi fayalobi gi yu

Owru sranantongo Odo

Switi a skotritjie go i mus fu kon baka 'hitsjee'!

Mi na afu sensi no wan mansma no broko mi.

'A no ala pier tifi nanga lafu'- (Niet iedereen meent het met je.)

A moro bun tyarman fu a boto, na syoro ey tang.-(Beste stuurlui staan aan wal.)

I e masi yu fesi soleki kaw ka masi sei planga.-(Je kijkt alsof je ze ziet vliegen.)

Tia kon tia kon na kon ye kon.-(Jij bent nog jong,als je ouder bent merk je het wel.)

I e pier yu tifi leki dyaka de na bori oso.-(Je lacht teveel, je laat je tanden zien alsof je honger hebt.)

Na luku fa yu blaka, yu ati braka.

prei prei feti e keri stondoifi-(een gespeelde (doen alsof)ruzie kan ontaarden naar een hele grote ruzie.)

Kon waka nanga kon tan a no a sèmwortusrefi.-(Op vakantie gaan en ergens wonen zijn twee verschillende dingen.)

Mo na ka'fowru, yu kan kot' mi neki maar mi kron mi e hori

Mo na afu sensi, mi no man broko

Mo na gowtu moni, mi e waka foru anu nomo mi warti mi ne lasi.

Efu i bigin nanga mi yu e begin nanga a krutu.

Wan pasensi uma na wan gudu uma.

Neti ala kaw blaka.

Babuntere na babunskin.

Efu yu bai wisi, yu mus bai koni owktu.

Efu yu lobi fu okro yu mu lobi a siri owktu- (Als je echt van iemand houdt,moet je ook de gebreken accepteren.)

A moro betre sneki beti yu, libisma no tesi yu- (Beter door een slang gebeten dan door de wreedheid van de mens.)

Te winti wai, yu si fowru lasi.

Mi na banabon omoro yu fringi doti gi mi, omoro mi e fatu.

Fu sab pe ye go, sab pe yu kmopope-(Om je toekomst goed te banen, dien jij je afkomst goed te hebben doorgrond.)

Te lawman e seri en granma yu mus bai en.

Sortu fowru o taki dati en oso e tingi.

Dungru ne kibri kaka.

Abi pasensi, yu sa si mira bere.

Krin taki na krin libi.

Doti mofo na doti fesi.

Te yu wan' nyan los' bana, yu mus' bron yu finga.

Ba suku ba feni ba tyari.

San yu no lob' fu yu srefi,yu no mus pot' ini yu mati saka.

Mi na afu sensi, no wan man kan broko mi.

A no ala sa e brenki na gowtu

Wan lesi bigi sma,tu lesi kensi.

Te yu no sab' dansi, a poku no bun.

Dagu abi fo futu, ma a no e waka fo pasi.

Frede man ede no e broko.

Tan te tamara meki todo no abi tere.

Opo yu yeye, ma no saka yu kra.

Obia a no fu yu,yu no mus spiti ini.

Wan finga n'e dringi brafu.

Waka waka alata e suku trobi gi oso alata.

Te yu mati en barba e bron bigin nati a di fu yu.

Moni kaba, kompe kaba.

Tan tiri, a no don.

Efu yu freiri nanga didibri, yu mus' mati nanga sneki.

Gado sabi san a du, a no gi asi tutu.

M'ma bobimerki a no fu yu heri libi langa.

Trutru lobi abi bigi grani.

Gado kiri meti gi gwasiman.

Wakaman e si yorka.

Tigri dede, dia dansi tapu n'en grebi.

Te yu no sabi wan sma, yu e gi en watra na ini tapu krabasi.

Wan dei fu Sabaku, wan dei fu Tyontyon.

Sani moro keskesi, a brasa makamaka.-(Letterlijke vertaling: Een aap in het nauw gedreven, omhelst zelfs een doornstruik.)

San falawatra e tyari gwe, na dati frudu e tyari kon baka.-( Letterlijke vertaling: Wat eb wegneemt, dat brengt vloed terug.)

Efu yu wani kot' abra liba, yu no musu kosi kaiman mama.

No wan sma e naki maskita fu law.

Sekrepatu taki a no man kren bergi, bika lafu e moro en.-(Letterlijke vertaling: De schildpad zegt dat hij geen bergen kan beklimmen, omdat hij zo moet lachen.)

Efu yu nyan kakalaka, yu ati e drai.

Te kaw dede, asi e fatu.

Temreman oso no abi bangi.

Yu e taki nanga tu tongo.

Tangi fu bun, na kodya.

Sortu fowru oso krin pika pika.

Ala piri tifi a no lafu.-(De tanden laten zien betekent nog geen lach!)

Ala dagu abi en dei.

Broko pola ne mek moro

Don no abi dresi.

Lei abi tere.

A no bon prit mi

Furu famiri, furu yorka.

Yu e dyompo fu babun go na kwatta.

Yu o las sapakara yu o las lanser.

Pier i tifi te lek dede dagu de na son.

AI baja..yu nanga a dede dagu.

Ef yu wani kot' abra liba, yu no mu kosi kaiman mma.

Pe batjaw de, drape alata de.

Wan fu tede ,tu fu tamara.

Wakaman a si yorka.

Kankantri kisi ipi winti.

Owru siki fu todo na kras’krasi

Prépré feti e kir stondoifi.

Moni na anu, baka na gron.

'Te yu no sabi wan sma, yu e gi en watra na ini tapu krabasi.'

Sani moro keskesi, a brasa maka.

San falawatra e tyari gwe, na dati frudu e tyari kon baka.

Yu prakseri a so kaw ka e fat karu?

Ala patu abi ing tapu.

Angri e broko futuman trefu.

Suma e lo boto, suma e nyang batjaw.

Maka sutu friman, a pur en na srafu.

Te blakaman fen bun ey ka ing bakra maksin

A no ala boriman abi a leti fu kari en srefi kukruman.

Mi e taki los'losi yu e taki bor'bori.

Awaridomri taki fowru no bun fu nyan, ma en eigi mofo lai nanga wiwiri.

Ala nyan bun fu nyan, ma ala taki no bun fu taki.

'Pe puspusi de kafowru no man tak dyen.'

San ati e tyari, fesi no e sori.

Krebi ede e yepi sesey

No meki Yu ati tron asandraka

Gado wintimiri e mara fini.

'Atibron ne mek bun pikin'

Nyun sranantongo odo

O morofara a humnu e longwe fua erabru, o moro bruyabru dèn kontronni, lontubaka.
O faradab a humnu e longwe fua erabru, o bruyabrukwazu dèn kontronni, lontubaka.

Owru sranantongo wisiwortu

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

• Aboma(Anaconda, een grote wurgslang)
• Te yu kweki woron, yu sa syi Aboma
• Zachte heelmeesters maken stinkende wonden.
  

• Abongra(Sesamzaad)
• Mi na Abongra: sma no en prani mi, na mi srefi e panya mi srefi.
• Ik ontplooi mezelf. Ik ben autodidact.
  

• Adompri(Soep gemaakt van geraspte banaan)
• A no fa Adompri kmopo na faya, a bun fu nyan.
• De soep wordt niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend.
  

Sistema fua Elementi

_______________________________________________________________________________________________

1. Watraskotriki (H)
2. Helimi (He)
3. Letimi (Li)
4. Berilimi (Be)
5. Berimi (B)
6. Koroskotriki(N)
7. Swaskotriki (O)
8. Fluorimi (F)
9. Neoni (Ne)
10. Natrimi (Na)
11. Magnesimi (Mg)
12. Aluminimi (AL)
13. Silisimi (Si)
14. Fosforimi (P)
15. Sulfimi (S)
16. Krorimi (Ci)
17. Argoni (Ar)
18. Kalimi (K)
19. Kalsimi (Ca)
20. Skandimi (Sc)
21. Titanimi (Ti)
22. Vanadimi (V)
23. Kromimi (Cr)
24. Manganimi (Mn)
25. Isri (Fe)
26. Kobaltimi (Co)
27. Niklimi (Ni)
28. Kupru (Cu)
29. Sangu (Zn)
30. Galimi (Ga)
31. Germanimi (Ge)
32. Arsenikumi (As)
33. Selenimi (Se)
34. Bromimi (Br)
35. Kryptoni (Kr)
36. Rubidimi (Rb)
37. Strontimi (Sr)
38. Itrimi (Y)
39. Srakonimi (Zr)
40. Niobimi (Nb)
41. Molibdenimi (Mo)
42. Teknetimi (Tc)
43. Rutenimi (Ru)
44. Rodimi (Rh)
45. Paladimi (Pd)
46. Srivru (Ag)
47. Kadmimi (Cd)
48. Indimi (In)
49. Ten (Sn)
50. Antimonimi (Sb)
51. Telurimi (Te)
52. Dyodi (I)
53. Ksenoni (Xe)
54. Fayastonoskotriki (Cs)
55. Barimi (Ba)
56. Lantanimi (La)
57. Serimi (Ce)
58. Praseodimimi(Pr)
59. Neodimimi (Nd)
60. Prometimi (Pm)
61. Samarimi (Sm)
62. Ropimi (Eu)
63. Gadolinimi (Gd)
64. Terbimi (Tb)
65. Disprosimi (Dy)
66. Holmimi (Ho)
67. Erbimi (Er)
68. Tulimi (Tm)
69. Itetrobimi (Yb)
70. Lutetimi (Lu)
71. Hafnini (Hf)
72. Tantalimi (Ta)
73. Wolframimi (W)
74. Renimi (Re)
75. Osmimi (Os)
76. Iridimi (Ir)
77. Platina (Pt)
78. Gowtu (Au)
79. Kwiki (Hg)
80. Talimi (Ti)
81. Loto (Pb)
82. Bismuti (Bi)
83. Polonimi (Po)
84. Astatimi (At)
85. Radoni (Rn)
86. Frankimi (Fr)
87. Radimi (Ra)
88. Aktinimi (Ac)
89. Kabasino (Th)
90. Protaktinimi(Pa)
91. Dyrano (U)
92. Neptunimi (Np)
93. Plutonimi (Pu)
94. Amerikimi (Am)
95. Kurimi (Cm)
96. Berkelimi (Bk)
97. Kalifornimi (Cf)
98. Aynstaynimi (Es)
99. Fermimi (Fm)
100. Mendelevimi (Md)
101. Nobelimi (No)
102. Lowrensimi (Lr)
103. Ruterfordimi(Rf)
104. Dubnimi (Db)
105. Siborgimi (Sg)
106. Hasimi (Hs)
107. Meytnerimi (Mt)
108. Darmstadimi (Ds)
109. Rutgenimi (Rg)
110. Ununbimi (Cn)
111. Ununtrimi (Uut)
112. Ununkwadimi (Uuq)
113. Ununpentimi (Uup)
114. Ununheksimi (Uuh)
115. Unumseptimi (Uus)
116. Ununoktimi (Uuo)

________________________________________________________________________________________________

Regels voor de uitspraak

â [a] zoals in man

ai [ai] zoals in maaien

aw [au] zoals in nauw

b [b] zoals in boom

d [d] zoals in doen

dy [dʒ] ongeveer zoals in het Engelse woord jungle

e [e] tussen de e van pet en de i van pit

[ə] zoals de stomme e in beginnen of verlaten

ei [ei] zoals in mee

ew [eu] zoals in eeuw

è [ɛ] zoals in en

èi [ɛi] zoals in eiland of ijs

f [f] zoals in feest

g [g] zoals in het Engelse woord go

h [h] zoals in halen

i [i] zoals in iemand

k [k] zoals in kind

l [l] zoals in laat

m [m] zoals in mes

n [n] zoals in nu

[m] aan het eind van een woord vóór een woord dat met b of p begint

[ŋ] zoals de ng in gezang voor een g of k, of aan het eind van een woord voor een adempauze

ng [ŋ] zoals in zingen

ny [nʸ] zoals in Anja

o [o] tussen de oo van boot en de o van bot

ò [ɔ] zoals in pot

oi [oi] zoals in mooi

ow [ou] ongeveer zoals in het Engelse woord boat

p [p] zoals in peper

r [ř] zoals in rouw

s [s] zoals in samen

sy [ʃ] zoals sjouwer

t [t] zoals in top

ty [tʃ] ongeveer zoals de ch in het Engelse woord church

u [u] zoals in boek

ui [ui] zoals in boei

w [w] zoals de Engelse w in work

y [y] zoals in jager

ô [ô] zoals in sok

û [û] zoals in stuk

v [v] zoals in vest

Trasani

________________________________________________________________________________________________

1. Jij = Ye
2. Ik = Mo
3. Mij = mi
4. Jou = Yu
5. Je = I

Lidwoorden

• Het = A (Spreekt uit als)[ a ]
• De = Den (Spreekt uit als)[ding ]
• Da (Spreekt uit als)[dâ]

________________________________________________________________________________________________

Persoonlijke voornaamwoorden.

• Ik = Mô
• Mij = Mi
• Jij = Ye (Spreekt uit als)[ yi ]
• Hij = Akèl:(Spreekt uit als) [akil]
• Het = En:(Spreekt uit als)[ ing ]
• Zij = Amîsi:(Spreekt uit als) [amiessie]
• Wij = Wî [ wi ](Spreekt uit als)( als in wit )
• Jullie = Unu (Spreekt uit als):[oenoe]
• Zij (meervoud) = Den (Spreekt uit als)[ ding ]
• We = Wo (Spreekt uit als)[Wô]
• Hun = Dèn (Spreekt uit als)[Dèng]

________________________________________________________________________________________________

Aanwijzende voornaamwoorden.

• Dit = Adisi (Spreekt uit als)[adiessie](Adyasani)
• Dat = ADati (Spreekt uit als)[dattie]
• Deze = Disi (Spreekt uit als)[diesie] (Adyaso)
• Die = Den (Spreekt uit als)[ding]

________________________________________________________________________________________________

Plaatsaanduidingen.

• Daar = Drapè (Spreekt uit als)[drappe]
• Naast = Sesey (Spreekt uit als)[si see]
• Achter = Bâkâ (Spreekt uit als)[bakka]
• Op = Tapu (Spreekt uit als)[tappoe]
• Onder = Ondrô (Spreekt uit als)[ondro]
• In = Ini (Spreekt uit als)[ienie]

________________________________________________________________________________________________

Vragende voornaamwoorden.

• Wat? = Sân? [sang]
• Welke? = Sortú? [sortoe]
• Wie? = Sûmâ? [soema]
• Waar? = Pè? [pi]
• Waarom? = Fûsâedè? [foe sa i di] of pèlôntû? [Pè lôntoe]
• Hoe? = fà? [fa]
• Hoe? (aan tijd en of aantallen gerelateerd)= ô ? Omeni of olati; ominyuru[ô]
• Hoe komt het dat = Fai

________________________________________________________________________________________________

Bezittelijke voornaamwoorden.

• Mijn = Fmè [Foemie]
• Jouw = Fyú [Fjoe]
• Zijn, haar = fèn [Fing]
• Onze = Fuünu [Foeunoe]
• Hun (meervoud) = dèn [Dèng]

________________________________________________________________________________________________

Het woord "na".

Behalve dat het "is" of "ben" kan betekenen, kan het woord "na" ook gebruikt worden om nadruk te leggen. Daar woon ik - Na drape me libi.

____________________________________________________________________________________________

Eenvoudige zinnen.

Hoe gaat het ? = 'Fâ yû tân' ? [fa joe tang]/lollig antwoord Tâp tû fûtu

Hoe loopt het? = Fâwâkâ? [Fa wakka]

Mijn naam is ... = Mî nèn nâ ...Kwami... [mie ning na]

Wilt u wat drinken? = Yû wân drîngî wân sânî ? [ joe wanng driengie wang sannie ]

Waar kan ik het toilet vinden ? = Pè mî mân fèn a kûmâkôysî ? [ pi mie mang fin a koemakoisie ]

___________________________________________________________________________________________________

Enkele wetenswaardigheden.

Namen van mannen en vrouwen geboren op een bepaalde dag.

Als kinderen werden geboren kregen ze vaak de naam van de dag waarop ze geboren werden ook als roepnaam mee.

Meisjes/Vrouwen geboren op:

• Zondag = Kwasiba
• Maandag = Adyuba
• Dinsdag = Abeniba
• Woensdag = Akuba
• Donderdag = Yaba
• Vrijdag = Afiba
• Zaterdag = Amba

Jongens/Mannen geboren op:

• Zondag = Kwasi
• Maandag = Kodyo
• Dinsdag = Kwamina
• Woensdag = Kwaku
• Donderdag = Yaw
• Vrijdag = Kofi
• Zaterdag = Kwami

___________________________________________________________________________________________________

...

__________________________________________________________________

Mansma odo

1. Mangoolo habi wiri mane punta.
2. Sitfrigi baka kumakoisi.
3. Pritwatramung
4. Gaakukru
5. Nyanblik
6. Mo ne kisi yu ma mi kisi yu kra

Owru sranantongo scheldwoorden.

'Karikruktunen ne ati skin, nomo suma den du na ben de wan zwijn.'

Als u zich hieraan stoort kunt u dit onderdeel overslaan.

Om te voorkomen dat u wordt uitgescholden zonder dat u het weet, geven wij u de voornaamste scheldwoorden op een rijtje.

A

________________________________________________________________________________________________

1. Aaien = kori; triki; kurudulu; padpadi; kipensi
2. Aal = Snekfisi
3. Aambeeld = Tanisri
4. Aan = ki
5. Aanbakken = Bronkuni
6. Aanbaksel = Bronbron
7. Aanbid = Suta
8. Aanbidden = Sutani
9. Aanbidder = Sutadab; hililiruna
10. Aanbidding = Nyanfaro; sutanagi
11. Aankondigen = Dunuti; bariboskopu; brotyas; kontaigizuni
12. Aanbellen = Dedyabani; Bèl
13. Aanleiding = Kusanagi
14. Aanranden = Tupruni; vilitini; ravamani; pilagani
15. Aanreiken = Afruni; langani; kuruswukuni; kunupuni;
16. Aansteker = Fayadosu; igidosu
17. Aanval = Sumbulu; humlu; navla; tyarfadon
18. Aap = Yapi
19. Aapmens = Yaphumnu
20. Aarde = Dunu; adre; grontapu; dotgron; era; kleidoti; qann; mati
21. Achter = Atre; baka; tegru
22. Actief = Trunsu
23. Adem = Bro; Anla
24. Ademen = Anlani; broni
25. Ademloos = Sinbro; sinanla
26. Adoreer = Kahayahohi
27. Adoreren = Kahayahohini
28. Afvocaat = Plakatirum; wetsabiman; fetkibrirum
29. Akkoord = Aprensi; kofoti
30. Alarm = Kokuti; adoni; b'bari
31. Albino = Sinkloru; slusuabla; bonkoro
32. Alcohol = Putni; lika; sopi; glok
33. Allerlei = Alala; fafri; alanu; alasortu
34. Allesbehalve = Alaboiti; totosod
35. Altaar = Santatafra; aratafra; lespekitafra; dintitafra
36. Alvast = Prupusdu; sranga
37. Alvorens = Anipru; bifosi
38. Amper = Levre; brara; didyonsro; lalala
39. Ander = Tra
40. Anderen = Trani; trasma
41. Avond = fepre

B

_________________________________________________________________________________________________

1. Bak = Fel; bari; inhoabi
2. Baken = (zw) Margèns
3. Bang = Tumdu; frede
4. Barst = Bos; Baster; priti
5. Basis = Fem; funugron
6. Basisschool = Funduskoro; prumuskoro;
7. Bel(klokkenbel) = Linga
8. Beer = Urka
9. Beetje = Tirotèt
10. Bedoel = Usowma; nanaimbri
11. Bedoelen = Usowmani; nanaimbrini
12. Bedrog = Froks
13. Begrip = Velstam; kisgrabu; sabsataig; nanafas
14. Begrijp = Velstami; kisigrabu; sabsataigi; nanafasi
15. Begrijpen = Velstamini; kisigrabuni; sabsataigini; nanafasnagi
16. Belachelijk = Fulafudum
17. Beperkt = Taidyarikwa; taieriakwa; Laspiseriakwa; taiedekwa; taiskinkwa; nanasabakwa
18. Beperking = Taidyarinagi; laspiserianagi; nanasabanagi
19. Berg = Ilyn; bergi
20. Bescherm = Fetkibri
21. Beschermen = Fetkibrini
22. Betweter = Sabayodab; sabiededab; wisiededab
23. Bezem = Sisibi
24. Bid = Hilili
25. Bieden = Prerini
26. Bidden = Hililini
27. Bij = Onifrei; fupmyli; soigoni
28. Bio = Houni
29. Bioloog = Hounirum
30. Biologie = Hounislyklyni; hounileri
31. Blij = Kuntu; breiti; mwano
32. Blijf = Tana; ankra
33. Blijven = Tanani; ankrani
34. Blind = Sinsyi; taiai; breni
35. Blinddoek = Sinsyikara; brenikara; taiaikara
36. Bloem = Kuksnef; klorprani; blon; grin; bromki; frowa
37. Boom = Hus; bon; tri
38. Boog = Hum; bo
39. Boos = Urtu; mandi; mwayewe
40. Bodem = Funu; bonyogron
41. Bodemloos = Sinfunu
42. Bonafide = Wumyali
43. Boef = Abanyo; fistikel
44. Boek = Liri; lyou
45. Brouw = Dreldreri
46. Brouwen = Dreldrerini
47. Brouwer = Dreldrerirum

C

_________________________________________________________________________________________________

1. Cement = Lonston; mudruston; keme; smenti
2. Chaoot = Bruyador
3. Collega = Koga; kompe; wrokomati
4. Congres = Komparsi; kogro
5. Contract = Pâku; kotro
6. Conversatie = Syambaniku; wikumtakbo
7. Correct = Dutu; yoisti; gubun
8. Crisis = Tukru; taiten
9. Cruciaal = Krukra; hesbimbadab
10. Cultuur = Kulru; rutukusutudu; famgwenti; bruhabta; kulturu

D

_________________________________________________________________________________________________

1. Daarheen = Datsei
2. Daarom = Datiede
3. Dadelijk = Dâlèk; ampri; sohesbiten
4. Dag = Dei; ojitenni
5. Dagelijks = Ibridei; aladei; deinidumkwa;
6. Dageraad = Musumbla
7. Dame = Til
8. Dames = Tilni
9. Dans = Sata; sik; poko
10. Deemster = Glomdab
11. Deemstering = Glomdabnagi
12. Denk = Kognu
13. Denken = Kognuni
14. Diep = Dyotegron; sakasakagron; faragron; inyu
15. Dier = Anmu; fanu; krutu; bruyabru; meti; amlaga; trakukru
16. Doodsbeenderen = Asandraka
17. Doek = Kara; duku
18. Doorheen = Ubraolu
19. Donder = Itsyw; umysonu; dondru
20. Donderwolk = Itsywumy; umysonumy
21. Duisternis = Dungrudum
22. Draad = Finitete
23. Draden = Finiteteni
24. Draai = Awaza; lonlo; sungu; drai
25. Draaien = Awazani; lonloni; sunguni; draidrai
26. Draak = Fayalagadisa; igidisa; drugru; lezis
27. Draken = Lezisni; drugruni; igidisani; fayalagadisani
28. Dreinen = Krakeri
29. Droom = Dren; ferbersomnu
30. Drugs = Dopa; krapuiri; yeyepuiri
31. Dubieus = Uzumu
32. Dwerg = Upuluhulu; adyokri; sandopi; smarsyatu

E

_________________________________________________________________________________________________

1. Eend = Nisku; doksi
2. Eet = Nyan; fufo
3. Eetkamer = Dereada; nyankamra; nyanada; derekamra; berekamra
4. Eerste = Prumu; wantre; fosiwan;
5. Eeuwig = Aonianizu; tennekbazu
6. Educatie = Lerisabikoni; Sakolebo
7. Effect = Rusulu; firlu
8. Eland = Bonede; bondia; otmadya
9. Electra = Homd; ovom; elja; hofwulfd
10. Energie = Fisu; wakaigi; wakafaya; nafgafaya; egre; kwekfaya
11. Erectie = Spir
12. Erfenis = Hedredi; gudu; gidyari
13. Erg = Flada; alaisowtu; tumsi; sote
14. Ergens = Sumapresi; sonpe; wanpe;
15. Ergeren = Huslu; prufu; ana; tekte; fuga; moferi;
16. Eten = Nyanni; fufoni
17. Etenstijd = Nyanniten; nyanten
18. Experiment = Epruntu; purfu; trei;
19. Expert = Fyxfsu; prukoniwan.

F

________________________________________________________________________________________________
...

G

_________________________________________________________________________________________________
...

H

_________________________________________________________________________________________________

1. Haard = Brantimiri
2. Halfwoestijn = Afudreisabana
3. Hand = Anu; ibu; onuk
4. Handdoek = Anukara; waskara
5. Handen = Anuni; ibuni; onukni
6. Handig = Sabanu
7. Handicap = Lasioyr
8. Handpalm = Hana
9. Hart = Ibsu; ohy; ati; brudukamra
10. Heen = Olu
11. Heer = Kirx
12. Heet = Igifir (M.b.t. temperatuur)
13. Heb = Abi
14. Hebben = Abini
15. Het = A
16. Hetgeen = Asansuma
17. Hetwelke = Asansu
18. Heide = Ooisabana; kebessabana
19. Heksenkring = Wisikreisu; bonulontukren
20. Hemel = Kalmu; gadokondre; edra; daiah; urzry
21. Hert = Arnana; dia
22. Hertenvlees = Arnana; dianimeti
23. Hoer = Motyo; yayouma; juntru; umalayu; mukahabu; dyadyudya
24. Hun = Lyr; din
25. Hypocriesie = Hoigrifasi

I

___________________________________________________________________________________________________

1. Ik = Mo
2. Invalide = Mentrun; malengrinimi
3. Inzicht = Iniuptiku; inisyi
4. Is = Ku

J

___________________________________________________________________________________________________

1. Jaloers = Dyarusu
2. Jaloersheid = Dyarusudum
3. Jaloezie = Dyarusufiri
4. Jij = Ye
5. Jou = Yu
6. Je = I
7. Jutezak = Seirisaka (oude van jute geweven zakken waarin suiker en rijst verpakt werden tot 50 kg)

K

___________________________________________________________________________________________________

1. Kijk = Luku
2. Kijken = lukuni
3. Kikker = Watratodo; rana
4. Klein = Pkin; smara; yosyosi; pupilu
5. Klus = Tyap
6. Knikker = Yoka
7. Knikkeren = Yokani; wakayopu
8. Koe = Kaw
9. Koel = smarakowru
10. Kogel = Agra; bugru; kugru; lai
11. Kok = Boriman; kukruman
12. Kokkin = Boriuma; kukruma
13. Koken = Borini; b'bori
14. Koning = Egako; kownukirx
15. Koningin = Xellu; kownutil
16. Kook = Bori
17. Kostgrond = Nyangron
18. Krab = Pingianu
19. Krachtig = Daina
20. Krokodil = Bantamalagadisa; bantamalagadisi kakumbelagadisa; kakumbeklagadisi; pirtifilagadisi; pirtifilagadisa
21. Kroon = Ryvu
22. Kruid = Pranpuiri; wiwiri; kododu
23. Kruiden = Pranpuiri; wiwirini; kododuni
24. Kruidenkunde = Prandresileri; wiwiriniskorsabni; kododuniskorsabni
25. Kring = kreisu; lontukren
26. Kunde = Skorsabni
27. Kunst = Oyrrir
28. Kunstenaar = Oyrrirrum

L

_________________________________________________________________________________________________

1. Latrodectus mactans = Urmodedemanuma; Nyanmanuma
2. Lelijk = Osokpo; takru; ogri; kwai; ploi; kwemba
3. Letter = Simnu
4. Leef = Haraj; libi; slu
5. Leid = Tyasi; bastya
6. Leiden = Tyasini; bastyani
7. Leven = Harajni; libini; sluni
8. Licht = Livsi; lix; syl; lekti
9. Lucht = Enam; rin; loktu

M

________________________________________________________________________________________________

1. Maan = Nuguni; ymz; mun
2. Maar = Nomo
3. Mag = Kanmek
4. Mager = Printa; sarasara; fintyowles; bonkitiki; dreiten
5. Mama = M'ma
6. Martel = Tormarfon; rabraka; hatileba
7. Martelen = Tormarfonni; rabrakani; hatilebani
8. Me = Ami
9. Meester = Basyarum; masra; ipsirum; fyxfsurum
10. Meisje = Mimsi
11. Mens = Humnu
12. Menselijk = Humnudum; humnurum
13. Menselijkheid = Humnudumrum
14. Mensen = Humnuni
15. Mij = Mi
16. Mijn = Fmi
17. Modder = Bantamasana; wyno
18. Moeder = Makwa
19. Moedertaal = Pagloso; m'matongo
20. Moeras = Bantama
21. Moerasgrond = Bantamagron
22. Moerasveld = Bantamasabana
23. Moet = Debe; froso; nikiti; nidi; musu
24. Muur = Kyfir; muru
25. Muren = Kyfirni; muruni

N

_________________________________________________________________________________________________

1. Nacht = Neti; nokmo; temno; dungrudei; sratakalmu
2. Nachtbraken = Brokodei; brokotemno; yowla
3. Natuur = Rexyf; natru; erabru
4. Nervus olfactorius = Nervu ulfunini
5. Neus = Ulfu; noso
6. Neusgat = Ulfuolo; nosoolo
7. Neusgat = Ulfuoloni; nosooloni
8. Nog = Tum; ete

O

________________________________________________________________________________________________

1. Oog = Aua; ai
2. Ogen = Auani; aini
3. Oor = Yesi
4. Oorbel = Yeslinga
5. Oorzaak = Kouwsa
6. Oren = Yesini
7. Oceaan = Una; basyawatra
8. Om = lontu
9. Omheen = Lontuolu
10. Omsingel = Romboto; krenlontu
11. Omsingelen = Rombotoni; krenlontu
12. Orkaan = Tainu; Horkan; karibu
13. Overeenstemming = Abrawankon
14. Overtreding = Abrausfefodum

P

_________________________________________________________________________________________________

1. Paard = Asi
2. Paarden = Asini
3. Pad = Todo
4. Papier = Tabla
5. Papa = P'pa; t'ta
6. Pietluttig = Smarfini
7. Pijn = Soropen
8. Pijp = Pipa
9. Plant = Pransum
10. Pot = Patu; kruisri; uty; boribatra
11. Praat = Brotori; taki
12. Praten = Brotorini; takini
13. Psychiater = Koleradatra; lawdresirum
14. Psychiatrie = Koleradresileri; fyinmeni; Lawnidresileri
15. Psycholoog = Koleraman; fyinunirum
16. Psychology = Koleraleri; fyinunislyklyni; fyinuniruokni; lawnileri
17. Pupil = Aiolo

R

___________________________________________________________________________________________________

1. Ram = Kebes; bukooi
2. Rat = Alata
3. Regel = Tremebondre
4. Regen = Vikir; alen; sibi; apumudyuka
5. Regenboog = Vikirhum; alenhum; mutyama; alenbo
6. Regenboogboa = Vikirhumaboma; mutyamaboma; heigronaboma
7. Reguleer = Rugruku
8. Reguleren = Rugrukuni
9. Reus = Asawman
10. Reuzin= Asawuma
11. Rubber = balata

S

___________________________________________________________________________________________________

1. Sapiens = Homnuferile; homnukognu
2. Savanne = Lewsabana
3. Schaap = Ooi; skapu;
4. Schat = Swikorasi; gudu
5. School = Skoro
6. Schoolmeester = Skoromasra
7. Simpel = Wannagi; makriki
8. Sissen = Sesa
9. Slang = Sesarin; sneki
10. Slangen = Sesarinni; snekini
11. Slank = Smafin
12. Sneufel = Kraperi
13. Sneuvelen = Kraperini
14. Speel = Prei
15. Spel = Ludu; preidu
16. Spelbreker = Brokoludu; brokoprei
17. Spelen = Preini; preiprei
18. Spiegel = Pluru; spikri; lukufesifensre
19. Spreek = Lokro
20. Spreken = Lokroni
21. Ster = Freilix
22. Stoel = Sturu; setre
23. Stok = Tiki
24. Stokken = Tikini
25. Streep = Bodre
26. Suiker = Sukru
27. Subiet = Hesbiten; noyaso; wanskot; wantenwanten
28. Super = Ambaran
29. Superieur = Ambaranruna
30. Symbool = Yoshu

T

_________________________________________________________________________________________________

1. Taal = Lokroglusu; tongo
2. Tafel = Tafra
3. Teken = Ksioir; prenki
4. Tekenen = Ksioirni; prenkini
5. Terwijl = Dinadine
6. Tevreden = Atisdon
7. Tevredenheid = Atisdonfasi
8. Thuis = M'oso
9. Tien = Tin; doni
10. Tiener = Wenke; tinruna
11. Tijd = Ten
12. Tong = Ytsyl; glusu; tongo
13. Tover = Wryhu; tofru; obia
14. Toverkunde = Tofruskorsabni
15. Toveren = Tofruni; obiani Wryhuni
16. Tovernaar = Wryhurum; bonuman; tofrurum; obiarum; bonurum
17. Tovernares = Bonuma; Tofruma; Obiauma
18. Toverij = Bonu; mapokro; tofruwroko; tofrufasi
19. Toverkunst = Tofruartra; obiartra
20. Toverstok = Tofrutiki; obiatiki
21. Treden = Usfefo
22. Troep = Sama
23. Trots = Heifiri

U

___________________________________________________________________________________________________

1. Uil = Owrukuku; bigiaifowru; nokmofowru; ululu; uhuwu

V

________________________________________________________________________________________________

1. Vaak = Novotron; somentron
2. Vaal = Asklo; asbu
3. Vaalborstlijster = Bonkidif
4. Vaan = Mupri; fraga
5. Vaandel = Muprikwa; fraga; sikwi
6. Vaarboom = Kula; seiribon; seiritiki
7. Vaart = Nakten; prifu; hesbipasi
8. Vaarwel = Miegwe; adyosi; syebagen; wakabun; horsrefi; agwabu Gwerabu
9. Vaat = Otsa
10. Vaatdoek = Otsakara; figikara; pretduku;
11. Vacature = Zegexyfi; opowroko; opodyop
12. Vacht = Buwreki; wiwiribuba
13. Vader = Pakwa
14. Vaderland = M'makondre; pakwakondre
15. Vadsig = Plumzu; flebezu
16. Vagebond = Kondrewakadab; yayoman
17. Vagina = Iniuma; umapresi
18. Vak = Inipe; faki; horol; horsan
19. Vakantie = Psapekwa; gwapsakondre
20. Vakbond = Horolbondru; fakbontu
21. Val = Fadon; krafana; taratiki; potifadon; abiti; brokosaka
22. Valavond = Fadonfepre; dungrurin; dungruloktu
23. Valies = Kofru; pagara
24. Vallen = Fadonni
25. Vals = Netru frustu; farsi; fromu; seibi
26. Valserik = Farsidab; fromukwa; kruktuman
27. Valstrik = Farsitai; dyam; krukrafana
28. Valuta = Dèfise; faluta
29. Vampier = Asema; brusoi
30. Van = Fu; naf; kmoto
31. Vanaf = Naffu; bigin fu
32. Vanavond = Naffepre; tidefepre
33. Vandaag = Nafdei; tide
34. Vandaan = Nafkwaki; pefeni; kmoto; kmopo
35. Vannacht = Nafnoktu; dineti; tideneti
36. Varen = Seirini
37. Veel = Furipi
38. Veld = Saba
39. Verafschuwen = Kumteigini; Kumtakruni
40. Verander = Kumtra
41. Veranderen = Kumtrani
42. Verandering = Kumtranagi
43. Veranker = Kumankra
44. Verankeren = Kumankrani
45. Verantwoord = Kumpiki
46. Verantwoordelijk = Kumpikinidum
47. Verantwoordelijkheid = kumpikinidumba
48. Verantwoorden = Kumpikini
49. Verantwoording = Kumpikinagi
50. Verbaas = Tanfuru
51. Verbaasd = Kumtanfuru
52. Verband = Kumbosi
53. Verbanden = Kumbosini
54. Verbazen = Kumtanfuruni
55. Verbeeld = Kumbimem
56. Verbeelden = Kumbimemni
57. Verbeelding = Kumbimemnagi
58. Verberg = Kumkibri
59. Verbergen = Kumkibrini
60. Verbieden = Kumprerini
61. Verbind = Kumtai
62. Verbinden = Kumtaini
63. Verbinding = Kumtainagi
64. Verbindingskreek = Kumtainagikriki; kraskriki
65. Verbindingsstreepje = Kumtainagibodrepi
66. Verbindingsweg = Kumtainagipasi; brokopasi
67. Verbintenis = Kumtaikwa; kruderi
68. Verblijf = Kumtankrape
69. Verblijfplaats = Kumlibipe; kumtankrapresi
70. Verblijven = Kumtankrapeni
71. Verblind = Kumbreni
72. Verblinden = Kumbrenini
73. Verbod = Kumtrefu; trefu
74. Verbond = Kumkruderi; kruderi
75. Verborg = Kumkebre
76. Verborgen = Kumkebreni
77. Verbouwereerd = Kumbowsyènkwa
78. Verbrand = Kumbron
79. Verbranden = Kumbronni
80. Verbras = Kumpratikba
81. Verbrassen = Kumpratikbani
82. Verbreed = Kumbradi
83. Verbreden = Kumbradini
84. Verbreek = Kumbroko
85. Verbreken = Kumbrokoni
86. Verbruien = Kumfrotuni
87. Verbruik = Kumusu
88. Verbruiken = Kumusuni
89. Verdacht = Kumkugnu
90. Verdachte = Kumkugnun
91. Verdachten = Kumkugnuni
92. Verdamp = Kumstimi
93. Verdampen = Kumstimini
94. Verdamping = Kumstiminagi
95. Verdeel = Kumpisi
96. Verdelen = Kumpisini
97. Verdenk = Kumkognu
98. Verdenken = Kumkognuni
99. Verdergaan = Wakagodoro
100. Verdichtsel = Kumleitorikwa
101. Verdien = Kumsraka
102. Verdienen = Kumsrakani
103. Verdienste = Kumsrakakwa
104. Verdiep = Kuminyu
105. Verdiepen = Kuminyuni
106. Verdieping = Kuminyunagi; morogron
107. Verdoe = Kumdu
108. Verdoen = Kumduni
109. Verdom = Kumdyam
110. Verdomd = Kumdonkwa; kadem; m'mapima
111. Verdomme = Kumdonami; kademmi; dèm
112. Verdommen = Kumdyamni
113. Verdor = Kumdede
114. Verdord = Kumdedekba
115. Verdorren = Kumdedeni
116. Verdorie = Mi Gado
117. Verdoof = Kumkotyesi; kumkotfiri
118. Verdoven = Kumkotyesini; kumkotfirini
119. Verdraai = Kumawaza
120. Verdraaid = Kumawazakba
121. Verdraaien = Kumaazani
122. Verdraag = Kumwertya
123. verdragen = Kumwertyani
124. Verdriet = Kumsari
125. Verdrietig = Kumsarikwa
126. Verdrijf = Kumfrutu
127. Verdrijven = Kumfrutuni
128. Verdrink = Kumdringi
129. Verdrinken = Kumdringini
130. Verdronk = Kumdrungu
131. Verdronken = Kumdrunguni
132. Verdruk = Kumkwinsi
133. Verdrukken = Kumkwinsini
134. Verdrukking = Kumkwinsininagi
135. Verdubbel = Kumdobru
136. Verdubbelen = Kumdobruni
137. Verduren = Kummitini
138. Verdwaald = kumlaspasikba
139. Verdwalen = Kumlaspasini
140. Verdwijn = Kumgwelasi
141. Verdwijnen = Kumgwelasini
142. Verenig = Kumwankwa kumkonnawan
143. Verenigen = Kumwankwani kumkonnawanni
144. Vereniging = Kumwankwanagi; kumbontunagi
145. Vereer = Kumgigrani
146. Vereren = Kumgigranini
147. Verf = Karwiru
148. Verfijnd = Kumsanfinkwa
149. Vergaan = Kumgona
150. Vergader = Kumkomparsi
151. Vergaderen = Kumkomparsini
152. Vergadering = Kumkomparsinagi
153. Vergaderzaal = Kumkomparsikumu
154. Vergeefs = Kumgikwa; fu noti
155. Vergeeld = Kumgerikba; yara
156. Vergeet = Kumlaede
157. Vergeetachtig Kumlaededumkwa
158. Vergelen = Kumgerini; kumommtni
159. Vergelijk = Kèk; Kèkdum;Kèkapranagapèr
160. Vergelijken = Kèkni; kèkdumni Kèkapranagapèrni
161. Vergemakkelijken = Kumrablektidumni
162. Vergen = Kumrabi; eisi
163. Vergeten = Kumlaedeni; Kumlaedekba
164. Vergeven = Kumgini; gi pardon
165. Vergiffenis = Kumginikwa
166. Vergezellen = Kompanyerini
167. Vergieten = Kumlonmorni
168. Vergif = Kumponsu
169. Vergiffenis = Dasnoti; granmanoso; kumginikwa
170. Vergissen = Kumlasrefini
171. Vergissing = Kumlasrefinagi
172. Vergoeden = Kumbunni
173. Vergoeding = Kumbunnagi; paisa
174. Vergroten = Kumasawni
175. Vergunning = Kumswitiginagi
176. Verhaal = Kumtorinagi (Vertelling); kumondrofenitori (relaas vehaal); Lafufenitori (Anekdote): Kumtyarikon (Werkwoord)
177. Verhalen = Kumtorinagini; ferteri; kumondrofenitorini; lafufenitorini; kumtyarikonni
178. Verhard = Kumtranga; asfalter
179. Verheerlijken = Kumswitini; Kumkirxdumni
180. Verheffen = Kumheityarini; kumopoharini
181. Verhelen = Kumtiritaki; Kummombini; mombi; kumherini
182. Verhelpen = Kumyepini; lakalaka
183. Verheugen = (ww)Kummembreni; breiti
184. Verheugd = (vd) Kummembrekba
185. Verheugde = (vt)Kummembrekwakban
186. Verheven = Heiprenspari; kumheityarinikba
187. Verhinderen = Kumgènsni
188. Verhitten = Kumigifirni
189. Verhogen = Kumheini
190. Verholen = Kumdungbrini
191. Verhouding = Kumhorinagi
192. Verhuizen = Kumosoni; froisi; tyarosogwe
193. Verhullen = Kumdukwani; nanaefifoni
194. Verhuren = Kumosni; yuru
195. Verifiëren = Kumbakaker
196. Verkopen = Kumserini
197. Verkoop = Kumseri
198. Verknal = Kumbaster; poriatori; abrapriti
199. Verknallen = Kumbasterni: poriatorini; Abrapritini
200. Verlang = Kumgridi; angrigridi; abrawani
201. Verlangen = Kumgridini; angrigridini; abrawanini
202. Verlegen = Kumini; haymnina; abratiri
203. Verleid = Kumtyasi; tyaritesi; taihari
204. Verleiden = Kumtyasini; tyaritesini; taiharini
205. Versta = Kumarkyer; ngakondo; faratan; sabyere
206. Verstaan = Kumarkyere; ngakondon; faratan; sabiyere
207. Vertrekt = Kumharikwa
208. Vertroetelen = Kumpempeni
209. Vis = Nimasu; fisi
210. Vlam = Igitere; fayafraga;
211. Vlinder = Kapelka; puirifrei
212. Vliegtuig = Isrifowru ; opolangi; oposaka; plein; freikwa
213. Vloek = Yornu; kruktyari
214. Vonk = Brantifaya
215. Vos = kagu; sabanadagu; pusdagu
216. Vraag (Iemand het hemd van het lijf vragen)= Haksi
217. Vraag = Aksi
218. Vraagteken = Aksimarki; aksisimnu
219. Vragen = Aksini
220. Vuur = Wuyu; edda; yif; sro; faya

W

_________________________________________________________________________________________________

1. Waarom = Pelontu; fusaede
2. Water = Tungu; stan; watra; hik
3. Waarheid = Krintaki; trutaki
4. Wasbeer = Syuburka; krabdagu; nangraurka
5. Weiland = Kawkondre; kawsabana
6. Weinig = Smarazu
7. Welk = Sansu
8. Welke = Sansun; sortu
9. Wervelwind = Awazaumuya; upeposungu; draiwinti; kreisuventu
10. Wet = Plakati
11. Wetenschap = Lerisabifasi
12. Wijs = Ferile; wisi
13. Wil = Imbri; uptu; wani; disri
14. Willen = Imbrini; uptuni; wanini; disrini
15. Wind = Umuya; upepo; winti; ventu
16. Wit = Sep; weti
17. Wieg = Dodoibedi; sribibagi; smaralektu
18. Woestijn = Dreisabana; gransabana; sanasabana
19. Wolk = Umy; enamhik; stanrin
20. Wolken = Umyni; emamhikni; stanrinni
21. Woord = treme
22. Woorden = tremeni
23. Woordenboek = tremeniliri

X

___________________________________________________________________________________________________

Y

___________________________________________________________________________________________________

Z

________________________________________________________________________________________________

1. Zaal = kumu
2. Zand = Sana; smarfinston
3. Zandbak = Sanafel; sanabari; smarfinstonbari
4. Zandveld = Sanasaba
5. Zaterdag = Sabat; satra; satradei; deisiksi
6. Zee = Ese
7. Zeildoek = seirikara
8. Zenuw = Nervu; sena
9. Zenuwen = Nervuni; senani
10. Zicht = Uptiku lukuflaka
11. Zie = Wab; syi
12. Zien = Waba; syii
13. Zo = So
14. Zoogdier = Menafanu; menameti
15. Zon = Oji; libilix; edralix; gyms
16. Zou = Uwuza
17. Zonder = Sin; sondro
18. Zwanger = Belifamwe; bere'uma
19. Zwart = Urmu; srata; braka; blaka; knik; mukudawa
20. Zwerver = Sweba; kayo

___________________________________________________________________________________________________

Zinnentjes in het geformaliseerde Sranan

Mo na kumsanfinkwa.

Mo karwiru a kyfirni.

Wo karwiruni a her oso

Unu musu tanabaka

Ye abi wan kyfir lontu isrefi

Ye ne kan kèkapranagapèr a tu sannini dati

Wo imbrini lerisabifasi

A dungru ati powema

Losref sre srefi ini dungrudum , loda i ibsu ku braka. I teigfuga harla en harlasma, trusu dèn gwe sin tekpresi bayakon dennenni dèn ini i ibsu efu presipi. Wantanmba; nanagini isrefi ini wan wirbraka lunkwa, pe wanala feseinagi kifirikwa asrefkwa. I ne kokwa sabdu/sabkugnu fua pepresfukwa, I libiskin ku sinsyiulu en i rabkugnuni kontroni, rabfrusyidukwa neleki na moronidab sumsyidummbani ini a inikyfir angasikalu efu wan sinnikbani preifusyi, dai i agenininaini agengikwa. Agenininaini, angrikognu èn ferbersomnuni. Jeveswaka; yderzulixni, wanawaza, yuru ku sinnanasabi, ‘asuma dai harajni ini dungrudum, laspasi sindorope ini a hamnu’. Kumatu/dede/bonyolibi. Mwayewe/urtu/manati. Sinwertyadum hufnu kontroni rabsoigiinikwa ubra a lixombra. I isalibi ku sinkumkbaulu , i uwuza i sumamu wuzani firi , harajnizu, neleki i isalibi balu fukumgikwa , i uwuza lubha ne moro fèn abratra wan fua ipi rabkugnuni ini trahumnuni kikwa/ede. A kikwa dai yu a kanmekdummba gikwa fu firi. Dungrudum kumpriprakwa i yeye soleki wan braka olo adati dukwa.

Pelontu furipi tremebodre powema

Pelontu so furipi potreme,

fusaede uwuza mo wan her powema potreme

èn titeihari ini fmè hoanu kisini

Efi soso kbawan tu tremebodre lontuanga ankrani

________________________________________________________________________________________________

Tin simnuni fu a ambaran sma.

Sranan Masra

1. Fu e abi smara heifiri èn dyarusufiri dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

2. Fu e abi frafra angrigridini èn atisdonfasi nanga makriki sani dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

3. Fu mismankeri hoigrifasi nanga froks dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

4. Fu rugruku wansuma gadarga ini abrawankon nanga a plakati fu kouwsa nanga rusulu soso soleki safsafri soleki wan sow fetkibri a aiolo fu wansuma en ai dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

5. Fu bribi ini wansuma enagama nanga den frumusu dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

6. Fu abi a mekandum fu kibri a libi fu a kompe dinadine raguradi ibri homnu nanga neparta dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

7. Fu luku nanga sarati èn sin urtu tapu sumasma fu libi takrufasi dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

8. Fu gi trasma a mekandum fu abi den dompuwini, fu teki/brasa a bosrolasi, dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

9. Fu pritpasi nanga a hipsigrupu ini ala kognu èn sanfidu dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

10. Fu piraibun brisrefi èn sin heifiri wansuma den kognukrafasini taipramisini dati ea wan simnu fu a ambaran wan.

---

Syatu powemani

Abra a dungrudei

Tyari mi kra ubra a sratakalmu.

Kanmek den freilixni kibri mi tapu mi pasi.

Mo glura ini a lix dinadine, dungruloktu nyan a dei.

---

___________________________________________________________________________________________________

pkin singipoku

Mi gwa baka dan 'gon'o te'
Dan mi syi wan kafowru 'gon'o te'
Nanga sebi pikin 'gon'o te'
Mi aks en wan, ma a ne gi mi wan 'gon'o te'
Ma mi mus abi wan, ma mi ne kisi wan 'gon'o te'
Alata tyu tyu tyu, alata tyu tyu tyu.

___________________________________________________________________________________________________

pkin singipoku

Mi na wan Srananpikin

Mi abi wan waran ati

Mi moy, mi abi someni kloru

Yu kan feni mi ini ala dyari fu Sranan

Na gudu man, na potiwan

Mi lobi ala sma, mi de gi prisiri

Mi na a rutu fu Sranankulturu ray no fa mi nen

"Fayalobi", dat'na mi nen.

Trawortu

___________________________________________________________________________________________________

Rei fu Presi ini Sranankondre

A karta fu Sranankondre

Disi de wan rei fu presi èn foto fu Sranankondre.

• Acaribo
• Abenaston
• Albina
• Alliance
• Anapaike
• Apetina
• Apoera
• Aurora
• Batavia
• Benzdorp
• Bitagron
• Boskamp
• Botopasi
• Brokopondo
• Brownsweg
• Corneliskondre
• Cottica
• Djumu
• Friendship
• Goddo
• Groningen
• Jenny
• Kajana
• Kamp 52
• Kwakoegron
• Kwamalasamutu
• Lelydorp
• Lebidoti
• Moengo
• Nieuw Amsterdam
• Nieuw Jacobkondre
• Nieuw Nickerie
• Onverwacht
• Paramaribo
• Paranam
• Pelelu Tepu
• Pokigron
• Pontoetoe
• Totness
• Wageningen
• Wanhatti
• Washoda
• Zanderij

___________________________________________________________________________________________________

Folkusingipoku

Karinen: Opokondreman

1ª ini Bakratongo:

God zij met ons Suriname

Hij verhef ons heerlijke land

Hoe wij hier ook samen kwamen

Aan zijn grond zijn wij verpand

Werkend houden we in gedachten

Recht en waarheid maken vrij

Al wat goed is te betrachten

Dat geeft aan ons land waardij

2ª ini Sranantongo:

Opo, kondreman un opo!

Sranangron e kari un.

Wans ope tata kmopo

Wi mus seti kondre bun.

Stre def stre, wi no sa frede.

Gado de wi fesiman.

Heri libi, te na dede

Wi sa feti, gi Sranan!

___________________________________________________________________________________________________

A fosilasiangarei fua Amlaga famiri

Wan gefrepreki fu wan Kapelka (efu Puirifrei) En abi puiri tapu en freianu.

Wi kari en moro difrenti nen soleki; Amlaga efu Bruyaboro efu Trakukru efu a moro powpi nen; Meti (Animalia).

• Wanselli
• Parazoa
  • Placozoa (Plakimeti)
  • Porifera (Spunimeti)
• Mesozoa (Mindrimeti)
  • Orthonectida
  • Rhombozoa
• Eumetazoa (Inberemeti)
  • Radiata (meti nanga radikali simitri)
    • Cnidaria (Netremeti: polip, anemon, kwali, korali...)
    • Ctenophora (Ripkwali)
  • Bilateria (meti nanga tukanti simitri)
    • Protostomata (Owrumofo) - pasa onspina meti)
      • Ecdysozoa (Meti den buba ondroyan, leki litpoti, lontuworon, priapulida, e.a.)
      • Lophotrochozoa (Wikimeti, lingaworon, e.a.)
    • Deuterostomata (Nyonmofo)
      • Echinodermata (Stekilbuba)
      • Hemichordata
      • Xenoturbellida
      • Chordata (spina meti)
    • Tra Bilateria

Efolutsi

Linnaeus 1735 2 gudu	Haeckel 1866 3 gudu	Chatton 1937 2 domeni	Copeland 1956 4 gudu	Whittaker 1969 5 gudu	Woese e.a. 1977 6 gudu	Woese e.a. 1990 3 domeni
(no du)	Protista	Prokaryota	Monera	Monera	Eubacteria	Bacteria
					Archaebacteria	Archaea
		Eukaryota	Protoctista	Protista	Protista	Eukarya
Vegetabilia	Plantae			Fungi	Fungi
			Plantae	Plantae	Plantae
Animalia	Animalia		Animalia	Animalia	Animalia

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

Links fru tra websites dorosei wikipedia

• http://en.wiktionary.org/wiki/Ab%C3%B4m%C3%A2br%C3%A1sa

Tra links fua skrifiman disi:

• Srananambaransma
• Kruktutere
• Dedemanuma
• Daguwesneki
• Dungrudum
• Paparamento
• Paratak